تغییرات مکانی وضعیت حاصلخیزی خاک شالیزارهای بخش جنوبی دشت فومنات

Authors

  • بهاره دلسوز خاکی محقق، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج. ایران
  • حسن شکری واحد مربی پژوهش، عضو هیأت علمی موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
  • لیلا رضائی دانشجوی دکتری، علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
  • مریم شکوری‌کتیگری دانشجوی دکتری، علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان
  • مسعود کاووسی دانشیار، عضو هیأت علمی موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
  • ناصر دوات‌گر دانشیار، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج. ایران
Abstract:

ارزیابی جامع کیفیت خاک­های کشاورزی برای تصمیم­گیری­های خردمندانه که سبب تولید پایدار و حفظ محیط زیست می­شود، ضروری است. بسیاری از مطالعات نشان دادند که شاخص کیفیت خاک که بر اساس ترکیبی از ویژگی­های خاک است در مقایسه با ویژگی­های فردی خاک بهتر می­تواند شرایط خاک را توصیف نماید. در این تحقیق برای ارزیابی کیفیت­خاک اراضی شالیزاری نیمه جنوبی دشت ­فومنات ابتدا با استفاده از تجزیه به مؤلفه­های اصلی یک مجموعه داده­های حداقل تهیه و سپس ویژگی­های کمی خاک از طریق نمره­دهی کیفی شد. در نهایت با وزن­دهی به هر ویژگی (از طریق روش تجزیه به مؤلفه­های اصلی)­، شاخص کیفیت­خاک (SQI) بدست آمد و در نرم­افزار GIS به پهنه تبدیل شد. نتایج نشان داد، بیشتر خاک­ها (97 درصد نمونه خاک­ها) هدایت الکتریکی کمتر از 2 دسی­زیمنس بر متر در گروه خاک­های طبیعی و بدون محدودیت  قرار داشتند. بیشتر خاک­های اراضی شالیزاری مورد مطالعه دارای pH مناسب و بدون محدودیت خاص بود. میانگین حسابی غلظت فسفر قابل­استفاده به علت وجود تعدادی نمونه با غلظت زیاد از حد بحرانی آن (12 میلی­گرم در کیلوگرم) بیشتر بود، اما در بیش از 50 درصد منطقه وضعیت نامطلوب فسفر وجود داشت. نزدیک به 76 درصد مناطق مورد بررسی دارای نیتروژن کل بالاتر از 2/0 درصد بودند که نشان­دهنده­ی کفایت نسبی این عنصر غذایی در بیشتر اراضی است. غلظت پتاسیم قابل استفاده در بیشتر مناطق مورد بررسی کمتر از حد بحرانی بود. بازنمایی شاخص کیفیت خاک نشان داد که بخش محدودی از اراضی شالیزاری که دارای کیفیت حاصلخیزی بدی بودند عمدتا متاثر از محدودیت عوامل ذاتی وایستای خاک مانند رس، کربن آلی و گنجایش تبادل کاتیونی خاک بودند، اما بیشتر اراضی مورد مطالعه دارای کیفیت حاصلخیزی متوسط بوده و مهمترین عامل محدود کننده آن کمبود عناصر غذایی فسفر و پتاسیم قابل استفاده است. این در حالیست که مصرف کودهای فسفر و پتاسیم در این ناحیه کم است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تغییرات کیفی رواناب در شالیزارهای گیلان و فومنات

During recent years, worldwide concern has been focused on the potential for contamination of surface waters and ground waters by agrochemicals in runoff and soil water from irrigated fields. Given this perspective, it is very important to correctly evaluate the levels of different agrochemicals in water, both from human toxicological and environmental viewpoints and to develop management strat...

full text

تغییرات کیفی رواناب در شالیزارهای گیلان و فومنات

During recent years, worldwide concern has been focused on the potential for contamination of surface waters and ground waters by agrochemicals in runoff and soil water from irrigated fields. Given this perspective, it is very important to correctly evaluate the levels of different agrochemicals in water, both from human toxicological and environmental viewpoints and to develop management strat...

full text

تغییرات کیفی رواناب در شالیزارهای گیلان و فومنات

مقدار مصرف کود شیمیایی در کشاورزی از نظر مسائل زیست محیطی و مسمومیت انسانی مهم است. هدف از انجام این پژوهش تعیین بار آلودگی از طریق بررسی کیفیت رواناب و تغییر غلظت عواملی بود که در تعیین کیفیت آب آبیاری شالیزارها پارامترهایی مهم هستند. در سال زراعی 75-76، چهار مزرعه برنج با مساحت های متغیر (22/0 تا 6/0 هکتار) در شهرستان فومن انتخاب شد. در این مزارع رواناب به طور پشت سر هم در آبیاری کرت های پایی...

full text

بررسی تغییرات مکانی برخی از خصوصیات خاک در ‏دشت ارومیه

مدیریت و برنامه‌ریزی مناسب خاک به­منظور بهره‌برداری مناسب از آن امری لازم بوده، در این رابطه پراکنش مکانی ویژگی‌های خاک از اهمیت زیادی برخوردار است. اصولاً بررسی های مکانی به­وسیله روش‌های زمین آماری شامل تخمین‌گر‌های آماری غیر پارامتری نظیر روش‌های TPSS‌، میانگین متحرک وزنی و یا روش‌های پارامتری زمین آماری نظیر کریجینگ و کوکریجینگ صورت می‌گیرد. این تحقیق با هدف بررسی ساختار مکانی برخی خصوصیات خ...

full text

تغییرپذیری مکانی برخی ویژگیهای حاصلخیزی خاک متاثر از تغییرات کاربری اراضی درمنطقه یاسوج

سابقه و هدف: در دهه‌های اخیر، مدیریت خاص مکانی به‌منظور دستیابی به افزایش بهره‌وری نهاده‌ها، افزایش حاشیه اقتصادی عملکرد محصولات و کاهش خطرات زیست‌محیطی مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفته است. تغییرپذیری مکانی کوتاه‌دامنه ویژگی‌های خاک لزوم کاربرد تکنیک‌های مدیریت خاص مکانی را تشدید می‌کند. تغییر‌پذیری طبیعی خاک‌ها در نتیجه تعامل پیچیده بین زمین‌شناسی، پستی و بلندی، اقلیم و تغییرات کاربری اراضی و راه...

full text

ارزیابی تغییرپذیری مکانی برخی از خصوصیات شیمیایی و فیزیکی خاک در شالیزار های دشت فومنات با استفاده از زمین آمار

این پژوهش به‌منظور ارزیابی تغییرات مکانی برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمایی خاک 45 شالیزار دشت فومنات، در دو سال زراعی 92-1391 و 93-1392 اجرا شد.پس از تهیه نمونه‌های خاک از مزارع کشاورزان، مختصات جغرافیایی نمونه‌ها ثبت و ویژگی‌هایی از قبیل هدایت الکتریکی، ظرفیت تبادل کاتیونی، ماده آلی، اسیدیته، رس، سیلت و شن خاک اندازه-گیری شدند. درون‌یابی ویژگی‌های خاک با دو روش کریجینگ و وزن‌دهی عکس فاصله (با پا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 33  issue 2

pages  141- 154

publication date 2019-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023